fot. Danuta Matloch
Odznaczenie „Chroniąc Pamięć” jest nadawane Polakom (osobom prywatnym, organizacjom pozarządowym, instytucjom państwowym oraz władzom miast) zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa polskich Żydów i dialog polsko -żydowski. 13 czerwca w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nagrodzeni grodziszczanie oraz laureaci nagrody z Bielska Podlaskiego, Kielc, Knyszyna, Koziegłów, Krakowa, Międzyrzeca Podlaskiego, Nowej Wsi koło Wronek, Sokołowa Podlaskiego, Szczekocin i Warszawy odebrali specjalne dyplomy z rąk ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego i ambasadora Izraela Zvi Rav-Nera.
Jak mówi burmistrz Grzegorz Benedykciński, dojrzeliśmy już do tego, by mówić o naszej wspólnej polsko- żydowskiej historii.
fot. Danuta Matloch
Przypomnijmy inicjatywy na rzecz przywracania pamięci o Żydach pojawiają się w Grodzisku Mazowieckim od kilku lat. Zaczęło się od remontu ogrodzenia cmentarza żydowskiego, potem była inicjatywa Roberta Augustyniaka „Rozświetlmy mrok zapomnienia”, kiedy 1 listopada 2009 zgromadzeni na cmentarzu żydowskim zapalili światełka wzdłuż jego dawnych murów, by przypomnieć o zapomnianych mieszkańcach Grodziska, potem pojawił się projekt Ulica Żydowska. W 2010 roku, również z inicjatywy Roberta Augustyniaka, dzięki pomocy burmistrza Grzegorza Benedykcińskiego przeniesiono na cmentarz macewy, płyty nagrobne, którymi wyłożono jedno z podwórek. Tej samej wiosny Stowarzyszenie Europa i My zorganizowało wraz z Centrum Kultury w Grodzisku i innymi partnerami, Festiwal Kultury Żydowskiej „Ulica Żydowska” w jego ramach warsztaty, grę miejską, kiermasz książek, spotkania, spektakl Teatru NN z Lublina i koncert zespołu Cukunft. Stowarzyszenie przeprowadziło też warsztaty w Grodzisku i Milanówku dla uczniów gimnazjum dotyczące kultury Żydów i ich obrzędów.
Ważnym przedsięwzięciem w ramach projektu był mural zaprojektowany przez Dariusza Jażdżyka, a wykonany przez uczestników projektu związanych z klubem Grodziska Alternatywa. Przy peronie na stacji PKP powstał napis w języku jidysz „Sztetl Grodzisk” – miasto Grodzisk. Jak wyjaśniają twórcy napisu, tak chcieli upamiętnić żydowskich mieszkańców miasta, którzy z tego dworca kiedyś, w 1941 roku opuścili je bezpowrotnie.
W tym czasie, jeden z mieszkańców Grodziska znalazł na swoim strychu stare księgi talmudyczne. Miejscowa filia Archiwum Państwowego nieodpłatnie przeprowadziła ich dezynfekcję w komorze ciśnieniowej, a władze miasta kupiły gabloty, w których są pokazywane w Centrum Kultury. Oprac. J&A Media